بایکوت حقیقت به سفارش اسرائیل!

رامین پرتو

موضوع اعمال قدرت علیه سازمان ملل، زیر مجموعه‌ها و حتی افراد شاغل در آن مانند نمایندگان ویژه دبیرکل این سازمان یا حتی گزارشگران ویژه‌ای که از سوی این نهاد منصوب می‌شوند، مساله‌ای است که بارها و بارها در دوره‌های گوناگون به چشم دیده شده و نشان از اعمال قدرت سیاسی علیه جامعه ملل است. این اعمال قدرت و نظر عموماً از سوی ایالات متحده مشاهده می‌شود؛ چراکه نه تنها مقر اصلی این سازمان در نیویورک یعنی در خاک آمریکا قرار دارد، بلکه بخش اعظمی از بودجه این نهاد بین‌المللی و زیر مجموعه‌های آن هم توسط واشنگتن تامین می‌شود. همین دو مولفه باعث شده تا سازمان ملل به عنوان تنها نهادی که باید صدای تمام ملل حاضر در جهان باشد و حقیقت را بازگو کند، توسط ایالات متحده و با فشار این کشور به محفلی تبدیل شود که اساساً در برابر عمیق‌ترین نقض‌های بین‌المللی و شدیدترین جنایات تاریخ بشریت منفعل عمل کند و ساکت باشد. 

 در این راستا مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا اخیراً اعلام کرد که «ایالات متحده فرانچسکا آلبانیز گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل در امور حقوق بشر فلسطین را به دلیل تلاش‌های نامشروع و شرم‌آورش برای تحریک دیوان کیفری بین‌المللی علیه مقامات، شرکت‌ها و مدیران اجرایی آمریکایی و اسرائیلی، تحریم می‌کند». وزیر خارجه آمریکا در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «کارزار جنگ سیاسی و اقتصادی آلبانیز علیه ایالات متحده و اسرائیل را دیگر برنمی‌تابیم. ما همیشه در کنار شرکای خود در حق دفاع از خود خواهیم ایستاد». روبیو همچنین افزود: ایالات متحده اقدامات بیشتری را برای پاسخ به جنگ حقوقی و محافظت از حاکمیت خود و حاکمیت متحدانش انجام خواهد داد. 

چرا «فرانچسکا آلبانیز» تحریم شد؟

در این راستا پایگاه خبری واشنگتن فری بیکن پیشتر با استناد به ارتباطات خصوصی میان مقامات آمریکایی و سازمان ملل متحد گزارش داده بود که دولت دونالد ترامپ رسما از سازمان ملل درخواست کرده است که فرانچسکا آلبانیز را از سمت خود برکنار کند و دلیل این درخواست را یهودستیزی کینه‌توزانه و حمایت از تروریسم و همچنین ارائه اطلاعات نادرست در مورد صلاحیت‌های قانونی او عنوان کرده است. این پایگاه خبری در گزارش خود نوشته است که فرانچسکا آلبانیز از منتقدان سرسخت کابینه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل بوده و دائماً جنایات اسرائیل علیه فلسطینیان را به باد انتقاد گرفته و نتانیاهو را با «آدولف هیتلر» مقایسه کرده است. این در حالیست که با وجود گذشت ماه‌ها جنگ غزه، اسرائیل همچنان به حملات روزانه خود ادامه می‌دهد؛ حملاتی که عمدتاً غیرنظامیان، به‌ویژه زنان و کودکان را هدف قرار داده و همچنین اعلام شده که اسرائیل مانع ورود کمک‌های بشردوستانه به غزه می‌شود و تمام گذرگاه‌ها را بسته و این منطقه را در محاصره کامل قرار داده است.

تحریم یک مقام رسمی سازمان ملل از سوی آمریکا دقیقاً در زمانی رخ داد که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در ایالات متحده حضور داشت و با مقامات ارشد واشنگتن دیدار و گفت‌وگو کرد!

به موازات این روند باید توجه داشت که آلبانیز حتی کشورهای اروپایی را که در قبال اسرائیل بی‌عملی سیاسی- حقوقی به خرج می‌دهند هم به باد انتقاد گرفت. او چند روز پیش در شبکه اجتماعی «ایکس» (توئیتر سابق) نوشت: «دولت‌های ایتالیا، فرانسه و یونان باید توضیح دهند چرا حریم هوایی و گذرگاه امن برای بنیامین نتانیاهو که تحت تعقیب دادگاه کیفری بین‌المللی است و باید بازداشت شود (بر اساس تعهدات نظام اساسنامه رم)، فراهم کرده‌اند؟». او همچنین اعلام کرد که شهروندان این سه کشور اروپایی حق دارند بدانند که هر اقدام سیاسی که نظام حقوقی بین‌المللی را نقض می‌کند، آنها و ما را ضعیف می‌کند و همگی را در معرض خطر قرار می‌دهد. 

این اظهارات آلبانیز به این دلیل است که دیوان کیفری بین‌المللی در ۲۱ نوامبر ۲۰۲۴ حکم بازداشت نتانیاهو را به دلیل ارتکاب جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت علیه فلسطینیان در نوار غزه صادر کرد و در همان ماه، کمیسیون اتحادیه اروپا اعلام کرد که از دادگاه کیفری بین‌المللی حمایت می‌کند و همه کشورهای عضو اتحادیه موظف به اجرای حکم بازداشت نتانیاهو هستند اما تا به امروز هیچ کشور اروپایی با نتانیاهو بر اساس حکم صادر شده برخورد قضایی نکرده و او را جلب نکردند. 

واکنش‌ها به تحریم آلبانیز چه بود؟ 

بدون تردید تحریم یک مقام رسمی سازمان ملل از سوی آمریکا که به نوعی پرونده فلسطین را تحت نظر دارد، چیزی جز حمایت دولت دونالد ترامپ از اسرائیل ارزیابی نمی‌شود؛ کمااینکه باید توجه شود اعلام تحریم آلبانیز دقیقاً در زمانی رخ داده که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در ایالات متحده حضور داشت و علاوه بر دیدار و گفت‌وگوی چندباره با ترامپ، با سایر مقامات سیاسی- نظامی و امنیتی این آمریکا هم دیدار داشته است.

واکنش‌ها به تحریم آلبانیز از حیث مقیاس بین‌المللی بسیار گسترده بوده، اما حالا اروپایی‌ها پیشنهاد داده‌اند تا گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق‌بشر فلسطین به عنوان نامزد دریافت جایزه صلح نوبل ۲۰۲۶ معرفی شود

با تمام این تفاسیر واکنش‌های صورت گرفته به تحریم آلبانیز از حیث مقیاس بین‌المللی بسیار گسترده بوده است. به عنوان نمونه استفان دوجاریک سخنگوی سازمان ملل اعلام کرده که فرانچسکا آلبانیز، مانند سایر گزارشگران ویژه حقوق بشر سازمان ملل، یک متخصص مستقل حقوق بشر است که توسط شورای حقوق بشر سازمان ملل منصوب شده و به شورای حقوق بشر گزارش می‌دهد اما با این اوصاف، کشورهای عضو سازمان ملل کاملاً حق دارند نظرات خود را داشته باشند و با گزارش‌های گزارشگران ویژه مخالفت کنند، اما ما آنها را تشویق می‌کنیم که با ساختار حقوق بشر سازمان ملل متحد تعامل و همکاری کنند. سخنگوی سازمان ملل همچنین گفت که استفاده از تحریم‌های یکجانبه علیه گزارشگران ویژه یا هر متخصص یا مقام دیگر سازمان ملل غیرقابل قبول بوده و در کل رویه بسیار خطرناک قلمداد می‌شود. 

از سوی دیگر آگنس کالامارد، دبیرکل سازمان عفو بین‌الملل، در بیانیه خود در مورد تحریم آلبانیز‌ گفت که گزارشگران ویژه برای خوشایند دولت‌ها یا محبوب بودن منصوب نمی‌شوند، بلکه ماموریتشان اجرای عدالت و دفاع از حقوق بشر است. او در بیانیه خود این مدل از تحریم‌ها را ادامه سیاست‌های دوران دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در حمله به حقوق بین‌الملل و تلاش برای ساکت کردن مدافعان حقوق بشر فلسطینیان خواند و خواستار اقدام قاطع دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی برای خنثی کردن این تحریم‌ها شد و اساساً این اقدام آمریکا را محکوم کرد. 

همچنین انور العُونی، سخنگوی ارشد اتحادیه اروپا، تصمیم آمریکا برای تحریم گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور فلسطین را تأسف‌برانگیز خواند و تأکید کرد که اتحادیه اروپا همچنان از تحقیقات مستقل درباره نقض حقوق بشر و قوانین بین‌المللی بشردوستانه در اراضی اشغالی حمایت خواهد کرد. به موازات این امر، دیده‌بان حقوق بشر اروپا - مدیترانه‌ هم اعلام کرد که تحریم واشنگتن علیه فرانچسکا آلبانیز، گزارشگر ویژه سازمان ملل در زمینه وضعیت حقوق بشر در سرزمین‌های اشغالی فلسطین، را به شدت محکوم می‌کنیم.

در این راستا ولکر ترک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد  از آمریکا خواست تا به سرعت تحریم‌های خود علیه فرانچسکا آلبانیز، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور فلسطین، را به دلیل کار او در مستندسازی نقض حقوق فلسطینیان توسط اسرائیل، لغو کند.

به موازات این واکنش‌ها ماتیاز نِمِتش، عضو پارلمان اروپا پیشنهاد کرده است تا فرانچسکا آلبانیز گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر در سرزمین‌های اشغالی فلسطین، نامزد دریافت جایزه صلح نوبل سال ۲۰۲۶ شود، موضوعی که محمدجواد ظریف، وزیر پیشین امور خارجه ایران هم بدان اشاره کرده بود. حال باید منتظر ماند و دید که در سایه تحریم گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق‌بشر فلسطین، اسرائیل قرار است چه اقدامات دیگری را از حیث سیاسی و میدانی علیه غزه انجام دهد!