ترکتازی دلالان و رکودشکنی قیمت برنج ایرانی

مهرنوش حیدری

 قیمت‌ها در بازار مواد غذایی همچنان روند صعودی طی می‌کند و در این میان سفره ایرانیان خالی‌تر از هر زمان دیگری شده است.

در طول سالیان متمادی برنج ایرانی همواره قوت غالب مردم در کنار نان بوده اما در چند سال اخیر و به سبب جهش قیمت‌ها برنج ایرانی جایگاه خود را در سفره ایرانیان از دست داده و مردم ناچار به استفاده از برنج‌های تایلندی، هندی، پاکستانی و ... شده‌اند.

نیمه دی‌ماه 1400 را باید اوج رکودشکنی برنج ایرانی به‌شمار آورد به طوری که بررسی‌های خبرآنلاین،  نشان می‌دهد که هر کیلو برنج ایرانی با قیمتی بین 40 تا 80 هزار تومان در بازار مواد غذایی به فروش می‌رسد و جالب اینکه گزارش مرکز آمار نیز تا حدی بر قیمت‌های بازار مهر تایید گذاشته است.

بر اساس گزارش‌هایی که برخی سایت‌ها و خبرگزاری‌ها منتشر کردند؛ قیمت برنج بعضی ارقام معروف و مرغوب برنج ایرانی، در «بازار تهران»، مثل: دم‌سیاه، طارم و دودی هاشمی، به 57، 64  و 76 هزار تومان رسیده و هر کیلوگرم برنج هاشمی ممتاز، کیلویی 80 هزار تومان قیمت‌گذاری شده است.

همچنین تازه‌ترین گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که متوسط قیمت هر کیلو برنج ایرانی درجه یک در آذرماه امسال 51 هزار و 680 تومان بوده و این در حالی است که هر کیلو برنج ایرانی درجه یک در آبان 1400، حدود 49  هزار و 572  تومان قیمت داشته است. تفاوت این اعداد و ارقام نشان می‌دهد که برنج در آذرماه نسبت به آبان ماه  4.3 درصد گران شده است.

بر اساس گزارش مرکز آمار، گرانی 55.3  درصدی برنج درجه یک ایرانی در یک سال گذشته اتفاق افتاده است. در آذرماه  1399 متوسط قیمت هر کیلو برنج ایرانی درجه یک برابر با 33 هزار و 268 تومان بوده است.

همچنین برنج خارجی درجه یک نیز در آذر 1400 نسبت به آبان ماه 3 درصد گران شده است. متوسط قیمت هر کیلو برنج خارجی درجه یک در آذر1400 برابر با 27 هزار و 941 تومان بوده و این در حالی است که در آبان ماه امسال این محصول 27 هزار و 117 تومان قیمت داشته است.

هر کیلو برنج خارجی در یک سال گذشته نیز 19  درصد گران شده است. در آذر 1399 متوسط قیمت هر کیلو برنج خارجی درجه یک  برابر با 23 هزار و 479 تومان بوده است.

قیمت انواع برنج ایرانی و خارجی در بازار

قاسمعلی حسنی، دبیرکل اتحادیه بنکداران مواد غذایی درباره قیمت برنج در این بازار به «توسعه ایرانی» گفت: ما در حوزه برنج به سبب وجود محصولات ایرانی و خارجی دارای 5 نوع نرخ در بازار هستیم. به طوری که در بازار برنج تایلندی که از سوی شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران با قیمت کیلویی 11 هزار تومان به ما می‌دهد، آن را 11 هزار و 900 تومان می‌فروشیم.

وی ادامه داد: برنج هندی که با قیمتی بین 18 تا 18 هزار و 500 تومان به مشتریان فروخته می‌شود.

حسنی درباره نرخ انواع برنج ایرانی در بازار بنکداران توضیح داد: در بازار مواد غذایی برنج ایرانی با قیمتی بین 37 هزار تومان تا 67 هزار تومان فروخته می‌شود.

‌‌رئیس اتحادیه بنکداران در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: قیمت‌های بالای برنج ایرانی از شمال کشور به بازار تحمیل می‌شود و ما بنکداران در درجه نخست خریداران این محصول هستیم و در نهایت به عنوان فروشنده، برنج ایرانی را به مردم عرضه می‌کنیم و همکاران صنف ما به هیچ وجه در قیمت‌گذاری برنج دخیل نیستند

وی درباره فروش برنج با قیمت کیلویی 80 هزار تومان اظهار کرد: فروش برنج با چنین نرخی را در بازار عمده‌فروشان تکذیب می‌کنم و باید توجه داشت بهترین نوع برنج در این بازار با قیمت 67 هزار تومان فروخته می‌شود. البته باید توجه داشت که برنج ایرانی با قیمت 37 هزار تومان هم در بازار عرضه و فروخته می‌شود.

دبیرکل اتحادیه بنکداران مواد غذایی عنوان کرد: برنج‌های پرمحصول با نرخ کیلویی 37 هزار تومان عرضه می‌شود و برنج‌های کشت دوم و درجه ممتاز و به اصلاح برنج‌های بسیار لاکچری هم با قیمت کیلویی 67 هزار تومان فروخته می‌شود.

وی تاکید کرد: فروش برنج با قیمت 80 هزار تومان را در این بازار به شدت تکذیب می‌کنم.

سودجویی دلالان؛ عامل اصلی گرانی برنج ایرانی

حسنی گفت: در بحث برنج ایرانی شاهد سودجویی و اجحاف در حق مردم اتفاق افتاده زیرا اصلا قیمت برنج نباید این‌گونه افزایش یابد؛ مگر در ماه‌های گذشته و از زمان اتمام فصل برداشت برنج تاکنون چه اتفاق خاصی رخ داده که ظرف 4 ماه باید شاهد چنین اختلاف قیمتی باشیم؛ این روند اصلا عقلانی نیست و باید گفت شاهد سودجویی و گرانفروشی محض در بازار برنج ایرانی هستیم و امیدواریم که مسئولان در شمال کشور به این مساله مهم رسیدگی کنند.

وی تاکید کرد: قیمت‌های بالای برنج ایرانی از شمال کشور به بازار تحمیل می‌شود و ما بنکداران در درجه نخست خریداران این محصول هستیم و در نهایت به عنوان فروشنده، برنج ایرانی را به مردم عرضه می‌کنیم و همکاران صنف ما به هیچ وجه در قیمت‌گذاری برنج دخیل نیستند زیرا بر اساس عرف قانون و با احتساب هزینه‌ها؛ سه درصد بر قیمت محصولی که می‌خریم، می‌افزاییم و به مصرف‌کننده می‌فروشیم.

حسنی در پاسخ به این پرسش که وضعیت آشفته قیمت‌ها در بازار برنج ایرانی ناشی از عملکرد کشاورزان و تولیدکنندگان است یا دلالان حضور پررنگی در این بازار دارند؛ توضیح داد: این وضعیت به طور 100درصد ناشی از حضور و فعالیت دلالان است زیرا کشاورزان ماه‌ها قبل، محصول خود را پیش‌فروش کرده‌اند و نقشی در آشفته بازار فعلی ندارند.

وی ادامه داد: هرچه قیمت کالا و محصولی گران می‌شود به همان میزان شاهد افت فروش در بازار هستیم، برنج‌هایی با قیمت‌های 37، 38 و تا 40 هزار تومان اکنون فروش بسیار خوبی در بازار دارند.

 مشتریان برنج‌های خارجی و ایرانی چه کسانی هستند؟

وی درباره وضعیت بازار برنج‌های خارجی و میزان استقبال شرکت‌ها، سازمان‌ها و ... از این نوع محصول گفت: برنج‌های خارجی همیشه به دلیل راحت پخت بودن مورد استقبال آشپزخانه‌های صنعتی، اکثر رستوران‌ها، زندان‌ها، بیمارستان‌ها، ادارات و شرکت‌ها، وزارتخانه‌ها، ارگان‌ها و سازمان‌ها و ... قرار دارد و از این نوع برنج به سبب عمل‌آوری راحت و ارزان بودن،‌ استفاده می‌کنند. وی درباره میزان تمایل مردم به استفاده از برنج‌های خارجی توضیح داد: انتخاب نخست هرکسی قدرت خرید داشته باشد، برنج ایرانی است اما باید توجه داشت اگر قدرت خرید مردم ضعیف باشد نسبت به خرید برنج‌های تایلندی، هندی و پاکستانی اقدام می‌کنند. وی عنوان کرد: در مورد برنج‌های خارجی هم باید گفت تمایل بیشتری نسبت به مصرف برنج‌های تایلندی وجود دارد.

نبود مشتری در بازار بنکداران مواد غذایی

دبیرکل اتحادیه بنکداران مواد غذایی درباره میزان فراوانی و یا احتمالا کمبود اقلام خوراکی و مواد غذایی در این بازار توضیح داد: خوشبختانه شاهد هیچ‌گونه کمبود مواد غذایی در بازار نیستیم و به عبارت بهتر اکنون برای خرید به مشتریان التماس می‌کنیم و از هر مشتری، ارگان، نهاد و ... که برای خرید به ما مراجعه کنند، استقبال می‌کنیم و به هر میزان کالا که نیاز باشد در اختیار این عزیزان قرار می‌دهیم.

وی تاکید کرد: در تمام حوزه‌های مواد غذایی اکنون انبارها پر است اما مشتری نداریم.

حسنی درباره وضعیت توزیع و فروش روغن، شکر در این بازار اظهار کرد:  مشکلات توزیع و فروش روغن و شکر و ... در بازار حل شده و هیچ مشکلی وجود ندارد.

وی تاکید کرد: بازارها در اوج ثبات، رکود بوده و دنبال مشتری می‌گردند.

دبیرکل اتحادیه بنکداران مواد غذایی درباره وضعیت این بازار در ماه‌های پایانی سال گفت: بازار چشم‌ انتظار توافقات نهایی در سطح سیاست بین‌المللی و کاهش قیمت‌هاست.