فقرا در تله تامین نیازهای اولیه برای زنده ماندن

براساس داده‌های هزینه - درآمد خانوار که هر ساله توسط مرکز آمار ایران منتشر می‌شود، سهم آموزش از کل هزینه‌های خانوار شهری از ۳.۳۷درصد در سال ۱۳۹۰ به ۱.۵۳درصد در سال ۱۴۰۲ رسیده و کمتر از نصف شده است. همچنین سهم آموزش در هزینه‌های دهک‌های پایین در حال فراموش شدن است.

به گزارش اقتصادآنلاین، آموزش نقشی اساسی در توسعه کشور‌ها و افزایش رشد اقتصادی دارد. آموزش افراد، باعث می‌شود تا بهره‌وری افزایش پیدا کند و افزایش تخصص و بهره‌وری، در نهایت به تولید و درآمد بیشتر منجر می‌شود.

از سوی دیگر، آموزش یکی از راه‌های خروج افراد از طبقه فقیر است. در واقع آموزش فرزندان، باعث می‌شود تا بتوانند راحت‌تر در بازار کار راه خود را پیدا کنند و به درآمدی بالاتر از طبقه اجتماعی خود برسند. از طرفی، عدم توجه به بخش آموزش می‌تواند قابلیت جابه‌جایی افراد در طبقات درآمدی مختلف را از بین ببرد و آنها را سال‌ها در طبقه فقیر نگه دارد.

طبق داده‌های هزینه درآمد خانوار که توسط مرکز آمار ایران منتشر می‌شود، هزینه‌های بخش آموزش و تحصیل برای خانوار‌های شهری از ۳۳۷هزار تومان در سال ۱۳۹۰ با رشدی ۶۰۳درصدی به ۲ میلیون و ۳۷۳هزار تومان در سال ۱۴۰۲ رسیده است. از سوی دیگر، رشد سرسام‌آور هزینه‌ها در نیاز‌های اساسی مانند خوراک، مسکن و بهداشت، کاهش سهم آموزش در سبد خانوار را در پی داشته است. در سال ۱۳۹۰، خانوار‌های شهری ۳.۳۷درصد از کل هزینه‌های خود را صرف آموزش و تحصیل کرده‌اند ولی سهم آموزش در سبد هزینه‌های خانوار‌های شهری به ۱.۵۳درصد در سال ۱۴۰۲ رسیده است. در واقع سهم آموزش در سبد خانوار نصف شده است. البته باید توجه داشت روندی نزولی سهم آموزش از هزینه‌های خانوار در سال ۱۴۰۰ متوقف شده و پس از آن روندی صعودی را در پیش گرفته است. این مسأله در بلندمدت تأثیر قابل توجهی بر بهره‌وری، سطح درآمد افراد و رشد اقتصادی خواهد داشت و در صورت ادامه افزایش تورم در بخش‌هایی مانند خوراکی و مسکن، می‌توان شاهد کاهش بیشتر سهم آموزش از سبد خانوار بود.  

سهم آموزش از هزینه‌های خانوار

اوضاع سهم آموزش در سبد هزینه‌های خانوار برای دهک‌های پایین جامعه بسیار نگران‌کننده است. هر خانوار شهری عضو دهک درآمدی اول به عنوان کم‌درآمدترین دهک در جامعه به طور میانگین تنها ۳۹۷هزار تومان برای بخش آموزش هزینه کرده است. خانوار‌های عضو این گروه، تنها ۰.۸۵درصد از کل سبد هزینه‌های خود را به آموزش اختصاص داده‌اند. هر خانوار شهری عضو دهک درآمدی دوم، به طور میانگین ۸۲۱هزار تومان برای بخش آموزش هزینه کرده است. خانوار‌های عضو این گروه هم تنها ۱.۱۹درصد از کل سبد هزینه‌های خود را به آموزش اختصاص داده‌اند. هر خانوار شهری عضو دهک درآمدی سوم، به طور میانگین کمی بیش از یک میلیون تومان برای بخش آموزش هزینه کرده و خانوار‌های عضو این گروه تنها ۱.۲۶درصد از کل سبد هزینه‌های خود را به آموزش 

اختصاص داده‌اند.

 در مقابل هر خانوار شهری عضو دهک هزینه‌ای دهم به عنوان پردرآمدترین دهک در جامعه، به طور میانگین ۷ میلیون و ۳۱۱هزار تومان برای بخش آموزش هزینه کرده که بیانگر هزینه ۱۸ برابری آموزش این دهک نسبت به دهک اول است. خانوار‌های عضو این گروه، ۱.۷۴درصد از کل سبد هزینه‌های خود را به آموزش اختصاص داده‌اند.