براساس برآوردهای معتبر، صنعت خودروسازی ایران شامل خودروسازان اصلی و شبکه گسترده قطعه‌سازان، به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بین ۵۰۰ تا ۸۰۰هزار نفر نیروی کار در اختیار دارد. با توجه به این جمعیت انبوه، رعایت ایمنی و بهداشت کار اهمیت بسیاری دارد و کارگرانی که با مواد شیمیایی خطرناک در بخش‌های رنگ‌آمیزی کار می‌کنند، بیش از سایر کارگران نیازمند نظارت مستمر هستند تا سلامتی‌شان در معرض خطر قرار نگیرد.

به گزارش ایلنا، کارگران سالن‌های رنگ صنایع خودروسازی به‌طور مداوم با مواد شیمیایی خطرناکی مانند سرب و رنگ‌های حاوی ترکیبات سربی در تماس هستند و در صورت عدم رعایت استانداردهای ایمنی در این محیط‌ها، شاهد پیامدهای جبران‌ناپذیر بهداشتی برای این قشر خواهیم بود. این شرایط بیش از هر زمان دیگری، ضرورت نظارت جدی‌تر آن سازمان‌هایی را یادآور می‌شود که مدعی‌اند دغدغه کارگران را دارند. تنها با نظارتی مستمر و سخت‌گیرانه، جان و سلامت  کارگران محافظت می‌شود.

آماری درباره بیماری‌های شغلی نداریم

«حسن اصیلیان مهابادی» رئیس انجمن متخصصین بهداشت حرفه‌ای ایران با هشدار درباره عدم رعایت استانداردهای ایمنی در سالن‌های رنگ صنایع خودروسازی و وجود مواد سمی مانند پیگمان در رنگ‌ها گفت: اتاق‌های رنگ باید به سیستم تهویه مناسب مجهز باشند تا آلاینده‌ها وارد ناحیه تنفسی کارگران نشوند. در صورت عدم رعایت این استاندارد، استفاده از ماسک‌های N95 هم کاملاً بی‌اثر خواهد بود و باید از ماسک‌های کاتریج‌دار استفاده شود.

اصیلیان افزود: حجم بالای رنگ در این اتاق‌ها و عدم کنترل آن توسط سیستم تهویه، باعث اشباع سریع فیلترهای جاذب می‌شود. این امر تنفس را برای کارگران دشوار می‌کند و در نهایت آنان ترجیح می‌دهند از ماسک استفاده نکنند.

این متخصص بهداشت حرفه‌ای در پاسخ به این پرسش که استانداردهای ایمنی چقدر در صنایع خودروسازی رعایت می‌شوند، بیان کرد: در گذشته از سیستم‌های آبشاری استفاده می‌شد که نه تنها قادر به جذب آلاینده‌ها نبودند، بلکه با تولید پساب، باعث افزایش آلودگی برای کارگران می‌شدند.

وی با ابراز نگرانی درباره کارگران این صنایع گفت: کارگرانی که در معرض ماده شیمیایی سرب قرار دارند، ممکن است این ماده سمی وارد گردش خون آنان شود و تداوم این وضعیت حتی می‌تواند به بروز بیماری سرطان منجر شود. اصیلیان در پایان با اشاره به یکی از زیرساختی‌ترین مشکلات این حوزه افزود: متأسفانه در کشور ما سیستم یکپارچه‌ای برای ثبت آمار بیماری‌های ناشی از کار وجود ندارد. این خلا آماری به معضلی جدی تبدیل شده، چرا که اساساً هیچ داده‌ای در مورد تعداد کارگران مبتلا به بیماری‌های ناشی از مواجهه با مواد سمی و شرایط کاری خطرناک در اختیار نداریم. عدم ثبت و رصد این آمار، امکان هرگونه برنامه‌ریزی برای پیشگیری و بهبود شرایط را غیرممکن کرده و ادامه این روند به تشدید مخاطرات شغلی برای نیروی کار کشور 

خواهد انجامید.

راه‌حل همیشگی بازنشستگی پیش از موعد

«مجتبی حاجی‌زاده» عضو هیأت رئیسه اتحادیه کارگران خودروسازی کشور نیز در تحلیل این وضعیت می‌گوید: متأسفانه در صنعت خودروسازی ایمنی تنها در حد توصیه‌های نوشتاری رعایت می‌شود. طبق قانون، کارفرما موظف است سالی دو بار لباس و کفش ایمنی و همچنین ماسک‌های مناسب کارتریج‌دار را در اختیار کارگران قرار دهد اما در عمل حتی ماسک‌های ساده N95 نیز به میزان کافی تأمین نمی‌شود.

وی با اشاره به سایر موارد نقض قانون افزود: براساس ضوابط، باید روزانه یک لیوان شیر در اختیار کارگران قرار گیرد که حتی این حداقل نیز در موارد بسیاری رعایت نمی‌شود.

حاجی‌زاده درباره شرایط خاص سالن‌های رنگ توضیح داد: عدم وجود سیستم تهویه مناسب باعث می‌شود کارگران در این بخش با احساس خفگی مواجه شوند و نتوانند از ماسک استفاده کنند. در چنین شرایطی مدیران نه تنها ماسک‌های تخصصی تهیه نمی‌کنند، بلکه همان ماسک‌های معمولی نیز به اندازه کافی در اختیار کارگران قرار نمی‌گیرد.

این نماینده کارگری با اشاره به تخلف در ساعت کاری اظهار کرد: به دلیل برنامه‌ریزی نامناسب تولید، شاهد هستیم که کارگران مجبورند ساعات متوالی در معرض مواد شیمیایی کار کنند و استانداردها در مورد ساعت کار رعایت نمی‌شود.

حاجی‌زاده با اشاره به پیامدهای این شرایط هشدار داد: کارگران این بخش به دلیل مواجهه مستمر با مواد شیمیایی، در معرض بیماری‌های ریوی و سرطان هستند. متأسفانه با توجه به تأخیر در ظهور این بیماری‌ها، شرکت‌ها معمولاً با اعطای بازنشستگی زودهنگام، مسئولیت خود را سلب می‌کنند. فقدان نظارت مؤثر و نبود تشکل‌های کارگری مستقل، موجب شده تا حداقل‌های ایمنی و بهداشتی نیز نادیده گرفته شوند.