جزئیات مشاغل ایجاد شده و درآمد آنها باید منتشر شود

مرکز آمار در تازه‌ترین گزارش خود درباره وضعیت اشتغال و بیکاری اعلام کرد که نرخ بیکاری در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته ۱.۸درصد کاهش یافته است. گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد: جمعیت شاغلان ١٥ساله و بیشتر در این فصل ٢٤میلیون و ٧٥١هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل ٨٤٤هزار نفر افزایش داشته است. طبق این گزارش، بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد که در تابستان ١٣٩٨، بخش خدمات با ۴۹.۱درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده و در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با ۳۲ و کشاورزی با ۱۹درصد قرار دارند.

«مسعود دانشمند» کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه برای تحلیل درست آمار باید مبانی آماری را بشناسیم، به ایلنا می‌گوید: مرکز آمار وقتی درباره کار کردن صحبت می‌کند دو ساعت کار در هفته را مبنا قرار می‌دهد. به این صورت کسی که دو ساعت در هفته کار کند شاغل به حساب می‌آید.

او ادامه می‌دهد: این مبنا همان مبنایی است که سازمان بین‌المللی کار در نظر گرفته اما در کاربرد آن در ایران مشکلات عدیده‌ای وجود دارد، آن‌قدر که باید گفت استفاده از چنین مبنایی درست نیست و نباید کسی را که در ایران دو ساعت در هفته کار می‌کند شاغل به حساب آید.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه باید پرسید آن دو ساعت کاری که انجام می‌شود چه کاری است و چقدر درآمد برای فرد به همراه دارد، می‌گوید: ممکن است کسی ماشین کسی را بگیرد و دو ساعت در هفته مسافرکشی کند. با مبنای مرکز آمار این فرد شاغل محسوب می‌شود اما او واقعا چقدر درآمد داشته است؟

وی ادامه می‌دهد: شاغل کسی است که درآمدی به اندازه تامین نیاز‌های خود داشته باشد. ما حتی سبد معاش را که نزدیک به هشت میلیون تومان است در نظر نداریم، بلکه می‌گوییم حداقل حقوق تعیین شده را داشته باشد اما با دو ساعت کار در هفته در ایران چنین حقوقی به دست نمی‌آید.

به گفته دانشمند، اینکه مبنای سازمان بین‌المللی کار دو ساعت کار در هفته است به دلیل این است که ضوابط کار ساعتی کاملا مشخص است و فردی با این میزان کار از حقوق خود محروم نمی‌شود. سازمان بین‌المللی کار بر مبنای کار در کشور‌های پیشرفته دو ساعت کار در هفته را اصل قرار داده و چنین چیزی در کشور ما درست نیست.

وی درباره اینکه عنوان می‌شود نرخ بیکاری در تابستان امسال به دلیل بارش‌های خوب ابتدای امسال کاهشی شده، چرا که کشاورزی رونق یافته، عنوان می‌کند: زمانی ما می‌توانیم عنوان کنیم رونق کشاورزی در کاهش اشتغال تاثیر داشته که سطح زیر کشت افزایش چشمگیری داشته باشد. آب‌سالی منجر به افزایش چشمگیر سطح زیر کشت نشده، بلکه بهره‌وری کشاورزی را افزایش داده است.

این کارشناس اقتصادی توضیح می‌دهد: بر این اساس درآمد کشاورزان ممکن است بیشتر شده باشد اما رونق کشاورزی لزوما به معنای افزایش تعداد شاغلان در بخش کشاورزی نیست.

وی با تاکید بر اینکه اگر می‌خواهیم ارزیابی درستی از وضعیت اشتغال در ایران داشته باشیم باید معیار و مبنای درست و واقعی در نظر بگیریم، می‌گوید: شواهد و قرائن و اخباری که درباره واحد‌های تولیدی به گوش می‌رسد نشان‌دهنده رشد اشتغال نیست. بر این اساس آمار اعلام شده بیش از آنکه در تحلیل‌های اقتصادی به کار آید جنبه تبلیغاتی دارد، حال آنکه بهبود در وضعیت کار و اقتصاد نیازمند داشتن اطلاعات درست است.