تکرار طنز تاریخی انتخابات بدون رقیب جدی

فرشاد گلزاری

بالاخره روز موعد فرا رسید و انتخابات ریاست جمهوری روسیه که فرآیند اخذ آرای آن سه روز به طول خواهد انجامید، برگزار شد. بر اساس گزارش نووستی، رای‌‌دهندگان روسی در شرق دور روسیه شامل «کامچاتکا»، «چوکوتکا» و سایر نواحی این منطقه ۸ صبح دیروز (جمعه) برابر 15 مارس 2024 به وقت محلی آرای خود را برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ روسیه به صندوق رای انداختند و قرار است تا 17 مارس و در 90 حوزه رأی‌گیری این روند ادامه داشته باشد. بر اساس آخرین فهرست منتشر شده از سوی رسانه‌های روسیه، نام چهار کاندیدای این انتخابات یعنی «لئونید اسلاتسکی» از حزب لیبرال دموکرات، «نیکولای خاریتونف» از حزب کمونیست روسیه، «ولادیسلاو داوانکوف» از حزب مردم جدید و «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور کنونی از حزب روسیه واحد در برگه‌های رأی‌گیری ثبت شده است اما بسیاری از رسانه‌ها نتیجه این انتخابات را از ماه‌ها قبل به نفع پوتین تخمین زده‌اند. در این راستا با توجه به گستره وسیع جغرافیای روسیه در چندین منطقه زمانی، «کامچاتکا» و «چوکوتکا»، واقع در منطقه شرق دور، نخستین مناطقی هستند که شروع به رای‌گیری کردند و شعبه‌های رای گیری در کالینینگراد، واقع در انتهای غربی روسیه، آخرین مراکزی خواهند بود که رای‌گیری را آغاز می‌کنند. بر اساس داده‌های منتشر شده توسط کمیسیون مرکزی انتخابات روسیه، حدود ۱۱۰ میلیون شهروند روسیه واجد شرایط رأی دادن هستند، از جمله بیش از ۱.۸ میلیون نفر در خارج از کشور زندگی می‌کنند. بر اساس مقررات انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه، کاندیدایی که بیش از ۵۰ درصد آرا را کسب کند، پیروز خواهد شد. در مواردی که بیش از دو کاندیدا وجود داشته باشد و هیچ کدام ۵۰ درصد آرا را کسب نکند، کمیسیون مرکزی انتخابات دور دوم رای‌گیری را برای دو نفر اول اعلام می‌کند و نهایتاً نامزدی که بیشترین آرا را در دور دوم کسب کند به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب خواهد شد و سپس کمیسیون مرکزی انتخابات روسیه نتایج انتخابات را حداکثر تا ۲۸ مارس تایید خواهد کرد و متعاقبا نتایج را ظرف سه روز پس از تایید اعلام می‌کند. 

 اوکراین حملاتی به کشتی‌های نظامی روسیه و دیگر اهداف دریای سیاه جهت آماده‌سازی برای عملیات بزرگ در کریمه انجام داده که مشخص شد این حملات با استفاده از سلاح‌های ناتو انجام شده و کرملین آن را اقدامی درراستای ضربه زدن به انتخابات قلمداد کرده است

این انتخابات بدون شک با حواشی خاصی همراه است که بخشی از آن داخلی و قسمتی دیگر مربوط به مسائل خارجی می‌شود. به عنوان مثال عصر روز گذشته (جمعه) بازرسان دولتی روسیه در مسکو گفتند که یک پرونده جنایی علیه زنی که رنگ سبز را در صندوق رای ریخته بود تا در روند رای‌گیری انتخابات ریاست جمهوری این کشور اختلال ایجاد کند، مفتوح کرده‌اند. رویترز در این خصوص اعلام کرد که تصاویر دوربین‌های مداربسته نشان می‌دهد یک زن جوان پیش از آنکه رنگ سبز را داخل صندوق شفاف پلاستیکی رای بریزد، در حال گذاشتن برگه رای خود است اما سرویس مطبوعاتی کمیته تحقیق روسیه گفته است این زن که نامش فاش نشد، به ایجاد اختلال در اجرای حقوق انتخاباتی یا کار کمیته‌های انتخاباتی متهم شده است؛ جرمی که وی مرتکب شده مجازات حداکثر پنج سال زندان در پی دارد و البته دو رویداد مشابه هم در حوزه‌های رای‌گیری منطقه وورونژ رخ داده که نوعی اعتراض داخلی به وضعیت روسیه و حتی ماهیت انتخابات ریاست جمهوری قلمداد می‌شود. 

اگرچه نام پوتین از صندوق آرا بیرون خواهد آمد؛ اما بدون شک او تازه باید با مشکلات جدیدی که از سوی غرب پیش‌ روی وی قرار داده می‌شود دست و پنجه نرم کند که صرفاً یکی از آنها پرونده اوکراین خواهد بود 

رد و بدل شدن پیام‌ها در خارج از روسیه 

فارغ از مسائل مذکور باید توجه داشت که انتخابات ریاست جمهوری روسیه در حالی برگزار شده که اساساً آن را باید اولین انتخابات پس از اصلاح قانون اساسی این کشور به دستور ولادیمیر پوتین تلقی کرد. پوتین با این اقدام رسماً تا سال 2030 میلادی در کرملین حاضر خواهد بود و در آن سال حدود 78 سال سن خواهد داشت. اینکه در آن دوران چه اتفاقی برای وی خواهد افتاد یا اینکه او باز هم سعی می‌کند که خود را به نوعی دیگر در نوک هرم قدرت تثبیت کند موضوعی است که به آینده مربوط است اما باید توجه داشت که در روسیه ما یک دموکراسی نمایشی را شاهد هستیم. برخی از تحلیلگران به این ساختار سیاسی «دموکراسی کنترل شده» اطلاق می‌کنند اما واقعیت این است که اساساً حتی سه نامزد دیگر هم که در این انتخابات حضور دارند، با چزاغ سبز کرمیلن توانسته‌اند وارد گود انتخابات شوند. یورونیوز در این خصوص نوشته است که سه نامزد دیگر این انتخابات سیاستمداران کم‌سابقه‌ای از احزاب مخالف در سپهر سیاسی روسیه هستند که کمابیش همان خط کرملین را دنبال می‌کنند. این خبرگزاری نوشته است که مخالفان سیاسی ولادیمیر پوتین یا در زندان یا در تبعید در خارج از کشور هستند و سرسخت‌ترین آنها، یعنی الکسی ناوالنی، ماه گذشته در یک بازداشتگاه دورافتاده نزدیک قطب شمال جان باخت و حالا هیچکس نیست که صدای مخالف از خود ارائه دهد. در این راستا شارل میشل، رئیس شورای اروپا در شبکه ایکس، با لحنی کنایه‌آمیز «پیروزی» ولادیمیر پوتین را به او تبریک گفت و انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه را «بدون مخالف، بدون آزادی و بدون حق انتخاب» ارزیابی کرد. این مواضع نشان می‌دهد که اتحادیه اروپا و ایالات متحده عملاً به این انتخابات به چشم یک شوخی سیاسی نگاه می‌کنند. در همین راستا سام گرین، مدیر مقاومت دموکراتیک در مرکز تحلیل سیاست اروپا در واشنگتن، به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته است که انتخابات در روسیه به طور کلی ساختگی است و کرملین انتخاب می‌کند که چه کسانی در انتخابات نامزد شوند و نحوه مبارزات انتخاباتی آنها را کنترل می‌کند و این در حالیست که ما نمی‌توانیم تمام جنبه‌های رأی‌گیری و روند شمارش آرا را کنترل کنیم. 

به موازات این روند باید توجه داشت که پرونده اوکراین در این انتخابات حائز جایگاه و اهمیت است. بدون تردید پوتین از پیروزی خود در انتخابات مطمئن است و می‌خواهد از این پیروزی به عنوان مدرکی استفاده کند و بگوید که جنگ حاضر و مدیریت او، از حمایت گسترده مردمش برخوردار است. از سوی دیگر روز پنجشنبه اعلام شد که اوکراین حملاتی به کشتی‌های نظامی روسیه و دیگر اهداف دریای سیاه جهت آماده‌سازی برای عملیات بزرگ در کریمه انجام داده که سپس مشخص شد این حملات با استفاده از سلاح‌های ناتو انجام شده است. در این خصوص دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین هم این حملات را برای ضربه زدن به انتخابات روسیه قلمداد کرد. همچنین صبح روز گذشته (جمعه) و کمی قبل از برگزاری انتخابات روسیه آناتولی آنتونف، سفیر روسیه در واشنگتن اعلام کرده که تماس‌ها و تهدیدهای تحریک‌آمیز زیادی در ارتباط با انتخابات ریاست جمهوری روسیه دریافت کرده است. مجموع اتفاقات نشان می‌دهد که اگرچه نام پوتین از صندوق آراء بیرون خواهد آمد اما بدون شک او تازه باید با مشکلات جدیدی که از سوی غرب پیش‌روی وی قرار داده می‌شود دست و پنجه نرم کند.