فرشاد گلزاری

جنگ غزه با گذشت 119 روز، همچنان در پیچ و خم‌های جاده سیاست منتظر چراغ سبزی است تا بلکه آرام گیرد و دنیا شاهد توقف کشتار غیرنظامیان باشد. در این راستا همچنان اسرائیل به بمباران شدید مناطق مختلف نوار غزه ادامه می‌دهد و در سایه درگیری‌های مداوم با گروه‌های مقاومت فلسطین در تعدادی از محورها، تل‌آویو از عقب‌نشینی تیپ ۵۵ چتربازان از خان یونس خبر داد. 

این منطقه که برای اولین‌بار ارتش اسرائیل به طور کامل از آن عقب‌نشینی کرد، بنا به گفته شاهدان عینی که با العربی الجدید صحبت کردند، شاهد ویرانی عظیم است به طوریکه ساکنان آن اعلام کرده‌اند «سنگی روی سنگی باقی نمانده‌ است». این مناطق جزو مناطقی هستند که ارتش اسرائیل در دومین روز جنگ علیه غزه در هفت اکتبر، از غیرنظامیان فلسطینی مستقر در این منطقه خواست آنجا را تخلیه کنند. 

رسانه‌های فلسطینی نیز گزارش دادند که توپخانه ارتش اسرائیل برج‌های طیبه در خان یونس را بمباران کرده و حمله دیگری توسط اسرائیل به مناطق شرقی شهر رفح در جنوب نوار غزه انجام شده است. بنابر اعلام هلال احمر فلسطین، بیمارستان الامل در شهر خان یونس با کمبود مواد غذایی برای کادر پزشکی، بیماران و آوارگان، کمبود شیر خشک، لوازم پزشکی و سوخت دست به گریبان است. 

اینکه توافق آتش‌بس میان اسرائیل و حماس مورد قبول قرار گرفته، موضوعی است که باید آن را به فال نیک گرفت؛ اما نکته مهم‌تر در این میان، اتفاق نظر آمریکا و انگلیس بر سر به رسمیت شناختن کشور فلسطین است

این در حالی است که وزارت بهداشت غزه اعلام کرد تعداد کشته‌های جنگ در غزه به ۲۷ هزار و ۱۳۱ نفر و تعداد مجروحان از آغاز جنگ به ۶۶ هزار و۲۸۷ نفر افزایش یافته است. آنچه در این میان و با گذشت حدود چهار ماه از جنگ غزه به عنوان یک بحران جدید رخ عیان کرده و یا حداقل صدای آن بلند شده ماجرای کودکانی است که حالا بدون خانواده در میانه خرابه‌های غزه آواره شده‌اند. 

در این خصوص کتی راسل، مدیر اجرایی صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) اعلام کرده که وضعیت کودکان در غزه روز به روز فاجعه‌آمیزتر می‌شود؛ به گونه‌ای که صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) اعلام کرد که برآوردهای این صندوق نشان می‌دهد ۱۷ هزار کودک در غزه بدون خانواده زندگی می‌کنند یا از خانواده‌های خود جدا شده‌اند. راسل می‌گوید این کودکان بمباران‌ها، تلفات و آوارگی‌های مکرر در غزه را تحمل کرده‌اند و هیچ مکان امنی برای پناه گرفتن میلیون‌ها کودک غزه وجود ندارد. 

او همچنین اذعان کرده که تجاوزات شدید علیه کودکان از جمله قتل، معلولیت، آدم‌ربایی، حمله به مدارس و بیمارستان‌ها و جلوگیری از دسترسی به کمک‌های بشردوستانه وجود دارد که یونیسف همه آنها را محکوم می‌کند و این در حالیست که بیش از ۱۰ هزار کودک در غزه کشته و حدود ۹۰۰۰ تن مجروح شده‌اند. با نگاهی به روند جاری در غزه، آنچه که با گذشت 119 روز از جنگ و تبادل آتش لازم به نظر می‌رسد، برقراری آتش‌بس مشخص به عنوان یک راهکار میانه و توقف جنگ به عنوان یک راه‌حل نهایی است تا در نهایت بتواند اهرم‌های سیاسی را فعال و به هر ترتیب که شده این منازعه خونین را به سمت خروجی نهایی خود هدایت کند. 

همگرایی لندن   و   واشنگتن 

 بر مدار دو کشوری

بدون شک آنچه در سه ماه اخیر، بر جهانیان اثبات شد این بود که جنگ و تبادل آتش در سطوح کلان نمی‌تواند موجب گشوده شدن گره‌ای از گره‌های یک پرونده اختلافی شود و پرونده فلسطین و اسرائیل که حالا با جنگ در غزه به نقطه جوش رسیده هم جدای از این تئوری نیست. 

یونیسف اعلام کرد که ۱۷ هزار کودک در غزه بدون خانواده زندگی می‌کنند یا از خانواده‌های خود جدا شده‌اند و این بحران را باید نتیجه اعمال خشونت و زور از سوی اسرائیل در غزه دانست

در این خصوص ماجد بن محمد الانصاری، سخنگوی وزارت خارجه قطر پنجشنبه شب با اشاره به اینکه اسرائیل با پیشنهاد آتش‌بس در غزه موافقت کرده اعلام کرد که جنبش حماس هم موافقت اولیه خود با طرح پیشنهادی آتش‌بس غزه را به ما اعلام کرده است. در همین راستا روزنامه آمریکایی وال‌استریت ژورنال نوشت که «شرکت‌کنندگان در مذاکرات نوار غزه در حال مذاکره برای آتش‌بس به مدت شش هفته هستند، اما پس از آن، از سرگیری جنگ با همان شدت برای اسرائیل دشوار خواهد بود و حالا تل‌آویو و حماس در حال بررسی توافقی هستند که براساس آن آزادی گروگان‌ها در غزه آغاز می‌شود. مقامات آمریکایی به این روزنامه گفته‌اند که تعدادی از موانع جدی، رسیدن به این توافق را دشوار می‌کند، اما در صورت رفع آن، توافق می‌تواند ظرف یک هفته تا ۱۰ روز اجرایی شود. اینکه توافق آتش‌بس میان دو طرف مورد قبول قرار گرفته، موضوعی است که باید آن را به فال نیک گرفت اما در این میان اتفاق مهم‌تری رخ داده که می‌تواند نقطه امید باشد و حتی اوضاع را به سمت یک ثبات نسبی سوق دهد. 

چندی پیش پایگاه خبری آکسیوس به نقل از دو مقام آمریکایی گزارش داد آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده به وزارتخانه تحت امر خود دستور داده بررسی‌های لازم درباره به رسمیت شناختن کشور فلسطین در سطح بین‌المللی بررسی کرده و گزینه‌ها را به وی ارائه کنند. مقام‌های آمریکایی تأکید کرده‌اند که تغییری در سیاست‌های واشنگتن صورت نگرفته اما کارشناسان آکسیوس می‌گویند حتی بررسی این موضوع در سطح وزارت خارجه آمریکا از تغییر در شیوه تفکر دولت جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا در خصوص به رسمیت شناختن کشور فلسطین حکایت دارد. یک مقام ارشد آمریکایی به آکسیوس گفت تلاش‌ها برای یافتن راهی برای اتمام جنگ در غزه مسیر را برای تأمل مجدد درباره بسیاری از اصول و سیاست‌های قدیمی هموار کرده است. 

نکته اینجاست که دولت آمریکا طی چند دهه گذشته با به رسمیت شناختن کشور فلسطین در نهادهای سازمان ملل مخالفت و تأکید کرده این موضوع تنها از طریق مذاکرات مستقیم بین اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطین امکان‌پذیر خواهد بود. اما آنچه به موازات مواضع ایالات متحده مهم جلوه می‌کند، تغییر یکباره موضع لندن در این خصوص است. دیوید کامرون، وزیر خارجه انگلیس در جریان سفر روز پنجشنبه خود به لبنان اعلام کرد که کشورش می‌تواند پس از آتش‌بس در غزه، بدون منتظر ماندن برای نتیجه مذاکرات چند ساله میان اسرائیل و فلسطینی‌ها بر سر راه‌حل دو دولتی، رسماً کشور فلسطین را به رسمیت بشناسد. 

این مواضع در حالی اتخاذ می‌شود که اخیراً جو بایدن شهرک‌نشینان صهیونیست در کرانه باختری که متهم به حمله به فلسطینی‌ها و فعالان صلح در اراضی اشغالی هستند را مشمول تحریم مالی و عدم صدور روادید کرده؛ موضوعی که اعتراض تند مقامات تل‌آویو را دربرداشته است. با نگاهی به مواضع آمریکا و انگلیس آنهم با محوریت به رسمیت شناختن کشور فلسطین، باید گفت که دو قدرت در این خصوص اگرچه اتفاق نظر دارند، اما تمام این روند به بعد از پایان نهایی و قطعی جنگ غزه موکول خواهد شد!