حذف مخالفان و انسداد در گفت‌وگوی ملی

فرشاد گلزاری

روز یکشنبه شاهد یکی از دیدنی‌ترین و البته تعجب‌آورترین انتخابات ونزوئلا بودیم که «شبکه تلویزیونی تله سور ونزوئلا» آن را یک رویداد تاریخی قلمداد کرد. این شبکه و بسیاری از خبرگزاری‌های ونزوئلا از هفته‌ها قبل اعلام کرده بودند که این انتخابات با حضور اکثریت واجدین شرایط در ونزوئلا برگزار خواهد شد و اگر نگاهی به روال تبلیغات طی چند روز اخیر بیندازیم به خوبی می‌بینیم که در کاراکاس هیچ میلی برای حضور رقبای مادورو و دولت سوسیالیستی وی در انتخابات وجود نداشت. نکته‌ای که در این میان باید موردنظر قرار بگیرد این است که ناظران و شخصیت‌های بین‌المللیِ زیادی در دنیا معتقدند که روند انتخابات در ونزوئلا کاملا درست و شفاف بوده است. به عنوان مثال «گلوریا لاریوا» ناظر آمریکایی و کاندیدای سابق انتخابات ۲۰۰۸میلادی این کشور، به عنوان یکی از ناظران بین‌المللی حاضر در انتخابات ونزوئلا، اطمینان داده بود که هیچکس نمی‌تواند مشروعیت روند پیشروی انتخابات مجلس ونزوئلا را مورد تشکیک قرار دهد. «خوزه لوئیس زاپاترو» رئیس‌جمهوری سابق اسپانیا که به عنوان تقویت‌کننده مذاکرات سیاسی در ونزوئلا مشهور است، نیز با دفاع از چندجانبه‌گرایی این انتخابات، در گفت وگو با شبکه گلوبوویسیون نسبت به روند انتخابات ۶ دسامبر (۱۶آذر) ابراز امیدواری کرد. از سوی دیگر «اوو مورالس» رئیس‌جمهوری سابق بولیوی نیز به پشتیبانی از جریان چاویسم در این انتخابات حضور پیدا کرد و در کنار او هشت سیاستمدار مجلس دومای روسیه برای نظارت بر انتخابات کاراکاس در این کشور آمریکای لاتین حاضر شد. این در حالیست که فرانس ۲۴ با اشاره به مخالفت‌های خارجی با روند انتخابات قانونگذاری ونزوئلا با انتشار یک یادداشت اعلام کرد که برخی کشورها، با غیرقانونی خواندن انتخابات ونزوئلا، آن را عاملی برای حفظ قدرت مادورو توصیف کردند. به هر ترتیب این انتخابات با تمام انتقادها و تاییدهای بین‌المللی برگزار شد و براساس نتایج نهایی که از سوی «ایندیرا آلفونزو» رئیس شورای انتخاباتی ونزوئلا اعلام شد، حزب چپگرای «قطب بزرگ میهنی سیمون بولیوار» که تحت حمایت دولت نیکلاس مادورو است با کسب حداکثری آرا به عنوان پیروز این کارزار معرفی شد.

بر اساس اطلاعات کمیته انتخاباتی ونزوئلا، میزان مشارکت در این نتخابات ۳۱ درصد بوده که کاهش بسیار چشمگیری را تجربه کرده و این آمار نشان می‌دهد که علیرغم تبلیغاتِ کاراکاس برای به میدان آمدن مردم، طیف کمی از شهروندان این کشور پای صندوق‌های رای آمده‌اند. این رقابت با هدف آغاز دوره جدیدی در مجلس ملی ونزوئلا، بین ۱۴ هزار و ۴۰۰ نامزد از ۱۰۷ سازمان و نهاد سیاسی در ۱۴ هزار و ۲۲۱ مرکز رای‌گیری برگزار شد تا درنهایت به انتخاب ۲۷۷ نماینده پارلمان برای پنج سال آینده بینجامد. فارغ از این اعداد و ارقام آنچه که در این میان خیلی جالب و شاید هم مضحک به نظر برسد اظهاراتی است که مادورو قبل از برگزاری انتخابات به سمت افکار عمومی مخابره کرده بود. او گفته بود که اگر اپوزیسیون ونزوئلا بتواند در این انتخابات پیروز شود، بدون هیچ ادعایی از قدرت کنار می‌‌رود. مضحک بون این ادعا بدان دلیل است که اساساً مخالفان وی و اپوزیسیون ونزوئلا در این انتخابات شرکت نکردند و همین مساله به خوبی نشان می‌دهد که مادورو بدون هیچ رقیبی وارد میدان رقابت‌ها شد و سپس خبر پیروزی‌اش را منتشر کرد. مادورو دقایقی پس از اعلام این خبر در صفحه توییترش نوشت که «من شجاعت ۱۴ هزار و ۴۰۰ نامزدی که به این جشن انتخاباتی پیوستند را تحسین می‌کنم و همچنین به نمایندگان، معاونان و اعضای علی‌البدل منتخب تبریک می‌گویم». اینکه چرا مادورو به سرعت برق و باد پیام تبریک منتشر می‌کند و از پیروزی منتصبان خود به عنوان «جشن انتخاباتی» یاد می‌کند سوالی است که شاید ذهن بسیاری از مخاطبان را به خود مشغول کرده باشد.

مجلس ملی ونزوئلا از سال ۲۰۱۵ در دست مخالفان مادورو قرار داشت و طی این مدت در بازه‌های زمانی گوناگون ما شاهد سنگ‌اندازی نمایندگان علیه وی بودیم؛ چراکه اساساً سوسیالیسم را قبول ندارند و به سمت غرب متمایل هستند

ادامه حکومت منهای گفت‌وگو!

با دقت در رفتار و شیوه سخنگویی مادورو به خوبی درمی‌یابیم که او حالا خود را فاتح کاراکاس می‌داند. شاید قبلاً هم این احساس را داشت، اما حالا او تمام‌قد همه‌‌ رویدادها را به نفع خود می‌داند و معتقد است که توانسته مخالفانش را از گود خارج کند. مادورو در حقیقت از یک عامل رنج می‌برد و آن، تحرکات مخالفانش در قوه قانونگذاری ونزوئلا بود. مجلس ملی ونزوئلا از سال ۲۰۱۵ در دست مخالفان مادورو قرار داشت و طی این مدت در بازه‌های زمانی گوناگون ما شاهد سنگ‌اندازی آنها علیه وی بودیم؛ چراکه این جماعت اساساً سوسیالیسم را قبول ندارند و به سمت غرب متمایل شدند. بر این اساس او سعی کرد تا در این مدت مجلس موسسان را راه‌اندازی کند تا کمی از فشارهایی که به او بار کرده‌اند کاهش پیدا کند. آنچه در این میان باعث شد تا مادورو حداقل طی چهار سال اخیر بیش از حد زیر فشار قرار بگیرد، ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در سال 2016 میلادی بود.

بدون تردید تیم بایدن همانند ترامپ به دنبال براندازی نخواهند بود؛ اما بدون‌شک دموکرات‌ها در مواردی مانند سرکوب مخالفان و روزنامه‌نگاران و مهاجرت طیف عظیمی از شهروندان ونزوئلا به سایر کشورهای آمریکای لاتین، مادورو را به چالش خواهند کشید  

مادورو در سال 2013 به قدرت رسید اما سه سال بعد زمانی که ترامپ و تیم محافظه‌کارش سکان هدایت ایالات متحده را در دست گرفتند، عملاً او با یک کابوسِ به‌شدت طاقت‌فرسا روبرو شد جمهوریخواهان نه‌تنها منابع نفتی و درآمدهای ونزوئلا را مورد هدف قرار دادند، بلکه اوضاع به جایی رسید که «خوان گوایدو» به عنوان رئیس دولت موازی و رهبر اپوزیسیون ونزوئلا از سوی تیم ترامپ به دنیا معرفی شد. کمی بعد جان بولتون، مشاور پیشین امنیت ملی ترامپ به حدی درجه اختلاف را افزایش داد که رسماً اعلام کرد کاخ‌‌سفید به دنبال براندازی در ونزوئلا است. هرچه فشارها بر مادورو زیادتر می‌شد، او هم در داخل کشور به مخالفانش فشار وارد می‌کرد تا اینکه انتخابات دو روز پیش او را به نوعی آرام‌تر از گذشته کرد. اینکه تکلیفِ خوان گوایدو در معادلاتی که دیگر ترامپ در آن حضور ندارد چه خواهد شد یا اینکه رفتار دولت ونزوئلا با آمدن «جو بایدن» چگونه خواهد شد، موضوعی است که حرف و سخن‌های زیادی در مورد آن زده شده است. بدون تردید تیم بایدن همانند ترامپ به دنبال براندازی نخواهند بود؛ اما شکی وجود ندارد که دموکرات‌ها در مواردی مانند سرکوب مخالفان و روزنامه‌نگاران و مهاجرت طیف عظیمی از شهروندان ونزوئلا به سایر کشورهای آمریکای لاتین، مادورو را به چالش خواهند کشید. در مقابل مادورو همانطور که در متن تبریک خود به بایدن اعلام کرده، خواهان مذاکره و برقراری روابط با آمریکا بر اساس احترام متقابل و رفع تحریم‌ها است. اما موضوع این است که هیچ چشم‌اندازی در مورد مذاکرة او با مخالفان و اپوزیسیون ونزوئلا وجود ندارد و شاهد انسداد در گفت‌وگوی ملی خواهیم بود؛ چراکه مادورو و تیمش حالا هم دولت را در اختیار دارند، هم مجلس را و همین دو مولفه ارتش را هم بیش از گذشته با او هماهنگ خواهد کرد.