نروژ با هالند توانست آبی‌های اروپا را به پلی‌آف مقدماتی جام‌جهانی بفرستد؛ کابوس ایتالیایی

آریا طاری 

مرحله مقدماتی جام ‌جهانی، همواره بستری برای شگفتی‌ها، درام‌های غیرقابل پیش‌بینی و البته تثبیت قدرت‌های سنتی است. اما در این دوره از رقابت‌ها در قاره اروپا، شاهد یکی از پرالتهاب‌ترین و پرنوسان‌ترین مسیرها بودیم که در آن، صعود یک ستاره جوان و حذف احتمالی یک غول تاریخی، سرنوشت فوتبال اروپا را دوباره نوشت. این در حالی است که با افزایش تیم‌های حاضر در جام‌ جهانی، تیم‌های حاضر در سایر قاره‌ها مسیر آسان‌تری را برای رسیدن به آمریکا، کانادا و مکزیک طی کرده‌اند و تنها این اروپایی‌ها هستند که کماکان برای رسیدن به مهم‌ترین تورنمنت فوتبالی جهان، باید جان بکنند. شما به مسیر صعود تیم ملی خودمان نگاه کنید تا خیلی چیزها روشن شود!‌

صعود مستقیم نروژ به جام جهانی ۲۰۲۶، پس از پیروزی کوبنده چهار بر یک مقابل ایتالیا در سن‌سیرو، تنها یک نتیجه ورزشی نبود؛ بلکه پایان یک دوره طولانی از ناکامی و طلوع عصر جدیدی برای فوتبال این کشور اسکاندیناوی به حساب می‌آید. نروژ با وجود داشتن تیمی قدرتمند در دهه ۱۹۹۰ میلادی، هرگز حضوری ثابت در جام‌های جهانی نداشته است. نروژی‌ها تا پیش از این در سه دوره جام ‌جهانی (۱۹۳۸، ۱۹۹۴ و ۱۹۹۸) حاضر بوده‌اند. نروژ در آخرین حضورش در جام‌ جهانی در فرانسه، از مرحله گروهی بالا آمد اما در یک‌هشتم به ایتالیا خورد و با شکست مقابل این تیم از دور رقابت‌ها کنار رفت. حالا جالب اینکه نروژ برای برگشتن به جام‌ جهانی، انتقام سختی از ایتالیا گرفت و این تیم را به پلی‌آف فرستاد. 

شکی نیست که قلب تپنده و موتور محرک این صعود، ارلینگ هالند، ماشین گلزنی بی‌رحم نروژی بود. او با ثبت ۱۲‌ گل در مقدماتی جام‌ جهانی اروپا، آقای گل این رقابت‌ها شد و با درخشش خود، نروژ را به عنوان تیم اول گروه I و اولین صعودکننده اروپایی به جام ‌جهانی ۲۰۲۶ معرفی کرد. اختلاف 6‌ امتیازی و برتری ۲۳‌ گله نروژ نسبت به ایتالیا در پایان مرحله گروهی، گواهی بر قدرت تهاجمی بی‌نظیر این تیم است که پس از ۲۷‌ سال، وایکینگ‌ها را به بزرگ‌ترین آوردگاه فوتبالی جهان بازگرداند. 

در سوی دیگر ماجرا ایتالیا قرار دارد. قهرمان چهار دوره جام ‌جهانی و قهرمان اخیر یورو ۲۰۲۱، بار دیگر از صعود مستقیم بازماند و برای سومین دوره متوالی، حضورش در جام جهانی به اما و اگرهای مرحله پلی‌آف گره خورد. شکست سنگین چهار بر یک مقابل نروژ در خانه، نمادی از این سقوط دردناک بود. 

تاریخ پرافتخار آتزوری در جام‌ جهانی، در سال‌های اخیر با لکه‌ای سیاه همراه شده است. ایتالیا تا پیش از این، تنها در دوره 1998 به پلی‌آف رفته بود و با پیروزی مقابل روسیه خودش را به جام ‌جهانی رسانده بود اما حالا در دوره‌های 2018، 2022 و 2026 به پلی‌آف رفته است. این تیم در 2018 به سوئد باخت و برای اولین‌ بار پس از 60‌ سال شانس حضور در جام ‌جهانی را از دست داد. در دوره گذشته مقدونیه شمالی دست به کار بزرگی زد و با حذف ایتالیا راهی جام ‌جهانی شد. حالا باید دید ایتالیایی‌ها برای سومین دوره متوالی بالاخره می‌توانند به جام ‌جهانی برگردند یا خیر. 

مرحله پلی‌آف مقدماتی جام جهانی اروپا (برای سهمیه ۲۰۲۶)، شامل ۱۲ تیم است که برای کسب سه جایگاه باقی‌مانده اروپایی با هم رقابت می‌کنند. این ۱۲ تیم در سه گروه چهار تیمی (گروه‌های A، B و C) قرار می‌گیرند و هر گروه شامل دو نیمه‌نهایی و یک فینال تک‌حذفی است. سیدبندی (سید یک تا ۶) بر اساس عملکرد تیم‌ها در مرحله گروهی تعیین می‌شود. ۶ تیم برتر (بهترین امتیاز و آمار) در سید یک قرار می‌گیرند و میزبان دیدارهای نیمه‌نهایی خواهند بود. ایتالیا که در گروه خود دوم شد و عملکرد ضعیفی نسبت به نروژ داشت، احتمالا در سید دو قرار خواهد گرفت. قرار گرفتن ایتالیا در سید دو به این معنی است که آنها مهمان دیدار نیمه‌نهایی خواهند بود و باید به خانه یکی از تیم‌های سید یک بروند. در صورت پیروزی در نیمه‌نهایی، ایتالیا به فینال تک‌حذفی مسیر خود صعود می‌کند که آن بازی نیز می‌تواند خانگی یا خارج از خانه باشد (که با قرعه‌کشی مشخص می‌شود). بازی خارج از خانه مقابل تیم‌های دفاعی و فیزیکی مانند ولز یا سوئد می‌تواند سخت‌ترین مسیر برای ایتالیایی‌ها باشد و تقابل با حریفان غیرمنتظره و سرسختی مانند ترکیه یا تیم‌هایی که از لیگ ملت‌ها صعود کرده‌اند، می‌تواند این مسیر را سخت‌تر کند.

یکی از هیجان‌انگیزترین و دراماتیک‌ترین اتفاقات این دور از مقدماتی، صعود نفس‌گیر جمهوری ایرلند به پلی‌آف بود. ایرلند که با چهار امتیاز، پشت سر مجارستان پنج امتیازی در گروه F قرار داشت، در آخرین لحظات، سرنوشتش را عوض کرد. در دیدار نهایی و تعیین‌کننده مقابل مجارستان در پوشکاش آرنا، مجارها تا دقیقه‌۸۰ با نتیجه دو بر یک پیش بودند و عملا بلیت پلی‌آف را در دست داشتند. اما تروی پرت، ستاره ایرلند، در یک نمایش باورنکردنی، در دقیقه ۸۰ گل تساوی را به ثمر رساند و در لحظات پایانی و در دقیقه‌ ۶+۹۰، پرت با هت‌تریک خود، گل پیروزی و صعود ایرلند به پلی‌آف را وارد دروازه مجارستان کرد. 

این صعود، امید ایرلند را برای حضور در جام جهانی پس از ۲۴ سال (آخرین حضور به ۲۰۰۲ برمی‌گردد) زنده نگه داشت. در مقابل، این شکست، حسرت مجارستان، نایب قهرمان دو دوره جام‌جهانی (۱۹۳۸ و ۱۹۵۴) را برای حضور در معتبر‌ترین تورنمنت فوتبالی جهان به حداقل ۴۴‌ سال (آخرین حضور به ۱۹۸۶ برمی‌گردد) افزایش داد؛ ناکامی‌ای که با وجود سه صعود متوالی به رقابت‌های یورو در سال‌های اخیر، برای فوتبال این کشور بسیار تلخ است.